در دنیای فولاد و استیل، تفاوتهای موجود در انواع مختلف این فلزات میتواند بر انتخاب مناسبترین گزینه برای هر کاربرد تأثیر بسزایی داشته باشد. یکی از تفاوتهای مهم در میان انواع استیل، تفاوت میان استیل بگیر و استیل نگیر است. این دو نوع استیل از نظر ترکیب شیمیایی، خواص مغناطیسی و مقاومت به خوردگی تفاوتهای اساسی دارند که هرکدام آنها را برای کاربردهای خاصی مناسب میسازد. در این مقاله، به بررسی تفاوت استیل بگیر و نگیر خواهیم پرداخت و ویژگیهای هر یک را از نظر ریزساختار و کاربردهای صنعتی تحلیل خواهیم کرد.
ورق استیل بگیر چیست؟
ورق استیل بگیر که به آن استیل مگنتی یا فولاد فریتی نیز گفته میشود، نوعی فولاد است که به دلیل ترکیب خاص شیمیایی خود خاصیت مغناطیسی دارد. این ویژگی به علت ساختار فریتی است که در آن اتمهای آهن در یک شبکه بلوری خاص آرایش یافتهاند، که به آن اجازه میدهد به راحتی جذب آهنربا شود. ورق استیل بگیر از ترکیب کروم، آهن و کربن ساخته میشود و به همین دلیل دارای مقاومت خوبی در برابر زنگ زدگی است، هرچند این مقاومت نسبت به استیل نگیر (آستنیتی) پایینتر است. یکی از ویژگیهای اصلی ورق استیل بگیر، هزینه کمتر و استحکام بالا آن است، که این ویژگیها آن را به گزینهای مناسب برای کاربردهای صنعتی و ساختمانی تبدیل میکند. ورق استیل بگیر در صنایعی مانند لولهسازی، خودروسازی، ساخت ماشینآلات صنعتی و لوازم خانگی کاربرد دارد. از آنجا که این نوع استیل بیشتر در محیطهای خشک و غیر مرطوب استفاده میشود، مقاومت آن در برابر خوردگی و زنگ زدگی در مقایسه با استیل نگیر کمتر است، اما برای استفاده در شرایط خشک و بدون تماس با مواد خورنده، گزینهای اقتصادی و مناسب محسوب میشود.
ورق استیل نگیر چیست؟
ورق استیل نگیر، که به فولاد آستنیتی یا غیرمغناطیسی شناخته میشود، نوعی فولاد است که برخلاف استیل بگیر، خاصیت مغناطیسی ندارد. این ویژگی به دلیل ساختار آستنیتی آن است که از ترکیب کروم، نیکل و مقادیر کمی مولیبدن تشکیل میشود. میزان بالای نیکل در این نوع استیل باعث افزایش مقاومت آن در برابر خوردگی، زنگ زدگی و مواد شیمیایی خورنده میشود. به همین دلیل، ورق استیل نگیر در محیطهای مرطوب، اسیدی و آلوده بسیار مقاوم است و بهویژه در صنایعی که نیاز به مقاومت بالا در برابر شرایط سخت دارند، مانند صنایع غذایی، داروسازی، لوازم پزشکی و تجهیزات پزشکی، کاربرد دارد. این نوع استیل به دلیل دوام بیشتر نسبت به استیل بگیر در برابر خوردگی و زنگ زدگی، در صنایع خودروسازی، ساختمانسازی و ساخت قطعات حساس پزشکی مانند پروتزها و دستگاههای جراحی نیز استفاده میشود. ورق استیل نگیر بهواسطه تمیزکاری آسان و ایمنی بهداشتی بالای خود، در ساخت قطعاتی که به عدم آلودگی نیاز دارند، بسیار پرکاربرد است. به علاوه، این نوع استیل در ساخت اجزای حساس و دقیق نیز به دلیل خواص مقاومت بالای آن در برابر آسیبهای محیطی و مواد شیمیایی استفاده میشود.
مهم ترین فرق استیل بگیر و نگیر چیست؟
اصلی ترین تفاوت استیل بگیر و نگیر در ترکیب آلیاژی و خواص مغناطیسی آنها نهفته است. استیل بگیر به دلیل ساختار فریتی خود خاصیت مغناطیسی دارد و به راحتی جذب آهنربا میشود. در حالی که استیل نگیر که ساختار آستنیتی دارد، فاقد خاصیت مغناطیسی است. همچنین، استیل نگیر به دلیل درصد بالاتر نیکل در ترکیب خود، مقاومت به خوردگی بسیار بالاتری نسبت به استیل بگیر دارد. به همین دلیل، استیل بگیر بیشتر در شرایطی که نیاز به استحکام بالا و محیطهای خشک و غیر مرطوب باشد استفاده میشود، در حالی که استیل نگیر برای کاربردهای مرطوب، اسیدی و محیطهایی که نیاز به مقاومت بالا در برابر خوردگی دارند، مناسبتر است. این تفاوتها باعث میشود که انتخاب هر یک از این نوعها بستگی به نوع استفاده و شرایط محیطی داشته باشد.
در ادامه، تفاوت استیل بگیر و نگیر در جدول زیر آورده شده است:
| ویژگی | ورق استیل بگیر | ورق استیل نگیر |
| ترکیب آلیاژی | بیشتر از کروم و آهن است | حاوی نیکل و کروم بیشتر است |
| خاصیت مغناطیسی | دارای خاصیت مغناطیسی | فاقد خاصیت مغناطیسی |
| مقاومت به خوردگی | مقاومت کمتر در برابر خوردگی | مقاومت بالاتر در برابر خوردگی |
| کاربردها | مناسب برای کاربردهای خشک و غیر مرطوب | مناسب برای محیطهای مرطوب و اسیدی |
| قیمت | ارزانتر و مقرون به صرفهتر | گرانتر به دلیل مقاومت بالا |
تفاوت استیل بگیر و نگیر از نظر ریز ساختار
از نظر ریزساختار، استیل بگیر و استیل نگیر تفاوتهای اساسی دارند که بر ویژگیهای مکانیکی و عملکردی آنها تأثیر میگذارد. استیل بگیر دارای ساختار فریتی است که این ساختار باعث میشود که این نوع استیل سختتر باشد و در دماهای پایینتر و تحت فشار عملکرد بهتری داشته باشد. این ویژگیها استیل بگیر را برای کاربردهایی که نیاز به استحکام و سختی بالا دارند، مناسب میکند. در مقابل، استیل نگیر دارای ساختار آستنیتی است که باعث انعطافپذیری بیشتر و مقاومت بالاتر در برابر خوردگی در دماهای بالا میشود. به همین دلیل، استیل نگیر برای محیطهای خورنده و شرایطی که نیاز به مقاومت عالی در برابر خوردگی وجود دارد، انتخاب بهتری است. تفاوت استیل بگیر و نگیر در ریزساختاری باعث میشود که انتخاب بین این دو نوع استیل به کاربردهای خاص و شرایط محیطی وابسته باشد.
در ادامه، تفاوتهای استیل بگیر و نگیر از نظر ریزساختار در جدول زیر آورده شده است:
| ویژگی | استیل بگیر | استیل نگیر |
| ساختار ریزساختاری | ساختار فریتی | ساختار آستنیتی |
| انعطافپذیری | کمتر | بیشتر |
| مقاومت به خوردگی | کمتر در برابر خوردگی | بیشتر در برابر خوردگی |
| مقاومت در دماهای بالا | مقاومت کم در دماهای بالا | مقاومت بیشتر در دماهای بالا |
| مناسب برای شرایط سرد و فشار | عملکرد بهتر در شرایط سرد و تحت فشار | عملکرد مناسب در شرایط داغ و مرطوب |
فولاد زنگ نزن فریتی: ویژگی ها و کاربرد ها
فولاد زنگنزن فریتی، یا همان استیل بگیر، به دلیل ساختار فریتی خود که باعث مغناطیسی شدن آن میشود، برای کاربردهایی که نیاز به استحکام و سختی بالا دارند، ایدهآل است. این نوع فولاد به ویژه در شرایطی که نیاز به مقاومت در برابر فشار و دما وجود دارد، به کار میرود. صنایع خودروسازی، ساخت لولهها و اتصالات صنعتی از جمله کاربردهای رایج استیل بگیر هستند. علاوه بر این، استیل بگیر در محیطهای خشک و با رطوبت کم مقاومت خوبی در برابر خوردگی از خود نشان میدهد. با این حال، در مقایسه با استیل نگیر که دارای ساختار آستنیتی و درصد بالاتر نیکل است، استیل بگیر در برابر خوردگی در محیطهای مرطوب و اسیدی عملکرد ضعیفتری دارد. به همین دلیل، استیل بگیر بیشتر در محیطهایی که نیاز به استحکام و مقاومت مکانیکی دارند و استیل نگیر در محیطهای خورنده و مرطوب کاربرد دارد.
جمعبندی
در نهایت، تفاوت استیل بگیر و نگیر چشمگیر است و انتخاب بین استیل بگیر و استیل نگیر بستگی به نیازهای خاص و شرایط محیطی دارد. استیل بگیر با ویژگیهای فریتی خود، مناسب برای کاربردهایی است که نیاز به استحکام بالا و مقاومت در برابر فشار دارند، در حالی که استیل نگیر به دلیل ساختار آستنیتی و مقاومت عالی در برابر خوردگی، برای محیطهای مرطوب و اسیدی مناسبتر است. آشنایی با ویژگیهای هر کدام میتواند به انتخاب درستتر در پروژههای صنعتی و کاربردهای خاص کمک کند.
سوالات متداول
تفاوت استیل بگیر و نگیر از نظر مقاومت به خوردگی چیست؟
استیل بگیر مقاومت کمتری در برابر خوردگی دارد و بیشتر در محیطهای خشک استفاده میشود، در حالی که استیل نگیر مقاومت بالاتری در برابر خوردگی دارد.
آیا استیل بگیر خاصیت مغناطیسی دارد؟
بله، استیل بگیر به دلیل ساختار فریتی خود دارای خاصیت مغناطیسی است، اما استیل نگیر فاقد این خاصیت است.
در کدام صنایع از استیل بگیر و نگیر استفاده میشود؟
استیل بگیر در صنایع خودروسازی و تجهیزات صنعتی استفاده میشود، در حالی که استیل نگیر برای صنایع غذایی، داروسازی و محیطهای مرطوب مناسب است.
